Chuyện gốm Nam Bộ | Lưu giữ “hồn” gốm thủ công trong thời đại gốm công nghiệp

Chuyện gốm Nam Bộ | Lưu giữ “hồn” gốm thủ công trong thời đại gốm công nghiệp

(TT) Gốm Nam Bộ đã trải qua quá trình hình thành và phát triển lâu dài, gắn liền với tên tuổi của một số địa phương như Biên Hòa, Chánh Nghĩa, Lái Thiêu, Tân Phước Khánh, phục vụ đắc lực cho cuộc sống từ đồ để ăn uống, chứa đựng cho đến những sản phẩm phục vụ đời sống tinh thần, tín ngưỡng và các công trình kiến trúc. Xã hội càng phát triển, nhu cầu về sản phẩm, chất lượng, thẩm mỹ ngày càng khắt khe vì thế ngành công nghiệp gốm sứ đẩy mạnh khoa học kỹ thuật và nghệ thuật vào sản xuất để đáp ứng nhu cầu trong và ngoài nước. Bên cạnh những sản phẩm gốm công nghiệp phục vụ cho nhu cầu của đại đa số người tiêu dùng trong và ngoài nước thì một số làng nghề vẫn lưu giữ và phát huy gốm thủ công để nhắc nhớ về những tinh hoa gốm qua các thời kỳ, phát huy những đặc điểm gốm riêng, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc.

Từ vật liệu đến cốt gốm độc đáo, quen thuộc.

Đối với gốm thủ công hay gốm công nghiệp, hình dáng sản phẩm là công đoạn cốt lõi quyết định đến nội dung, ý tưởng và cách thức trang trí. Ở gốm thủ công chất liệu đất sét cao lanh đặc trưng cho phép tạo hình những sản phẩm có kích thước lớn, hình dáng đặc biệt thông qua các thủ pháp điêu khắc, đường nét kết hợp một khối hay nhiều khối tạo thành hình dáng cụ thể. Đặc biệt gốm thủ công với lối tạo hình trên bàn xoay, dưới sự tác động trực tiếp của bàn tay nghệ nhân, từ khối đất tạo thành hình tượng nghệ thuật có hình, có sức sống, có hồn, mang tâm tư tình cảm của con người gửi gắm trong từng sản phẩm. Đồng thời bản sắc văn hóa dân tộc phần nào cũng thể hiện trên dáng hình của sản phẩm khi lấy ý tưởng từ những giá trị văn hóa tinh thần, di tích văn hóa, lịch sử đã có từ lâu đời được xây dựng và phát huy tới ngày nay, hay đơn thuần chỉ là những sản phẩm mang đặc trưng văn hóa một vùng, miền nào đó.

Đề tài trang trí quen thuộc, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc

Trong khi vẻ đẹp của gốm công nghiệp đòi hỏi sự chính xác lớn, kỹ thuật cao, công dụng tối đa của sản phẩm và phẩm chất mỹ thuật cao. Vẻ đẹp đó thông qua kỹ thuật và tư duy thẩm mỹ chín chắn, không có sự cầu may hay sự biến hóa bất ngờ khi nung. Thì vẻ đẹp của gốm thủ công, ngoài thể hiện ở kỹ thuật tạo hình mang dấu ấn cá nhân còn mang đậm giá trị văn hóa đặc trưng của vùng miền. Những nét hỏa biến bất thường trong quá trình nung mà người thợ cũng không thể đoán trước được lại tạo ra những nét riêng biệt, độc đáo.

Những nét riêng biệt, độc đáo đó thể hiện cụ thể và tách biệt với mục đích sử dụng của sản phẩm. Đối với sản phẩm sử dụng trong gia đình có vẻ đẹp thanh thoát, giản dị, đề tài hoa văn là những hình ảnh quen thuộc gắn bó với đời sống hằng ngày như con vật, hoa lá của chén, bát, ấm, bình rượu… Thì các sản phẩm dùng trong thờ cúng như chân đèn, lư hương lại có phong cách tạo tác khác biệt, phức tạp hơn, hình dáng chia cắt thành nhiều khối nhỏ. Những hoa văn trang trí trên dòng sản phẩm này thường dùng lối trang trí đắp nổi tinh xảo, công phu, phù hợp với lối trang trí dày đặc họa tiết để tôn lên vẻ linh thiêng cho sản phẩm nơi thờ cúng, gắn liền với giá trị văn hóa tín ngưỡng của người dân.

Để phù hợp với xu thế hiện nay, ngành gốm cung cấp số lượng lớn sản phẩm gốm công nghiệp, chất lượng tốt, hình thức đẹp và tiện lợi, không những làm cho cuộc sống thêm phong phú, tươi vui mà còn có tác dụng giáo dục, hướng dẫn thẩm mỹ tốt cho mọi người. Bên cạnh đó không quên lưu giữ và phát huy gốm thủ công với nhiều sản phẩm mang nội dung, đề tài truyền tải những thông điệp ý nghĩa từ giá trị văn hóa tinh thần đã có từ lâu đời. Qua đó giáo dục thế hệ trẻ, nhắc nhớ đến những giá trị truyền thống mà ông cha ta đã xây dựng bao đời nay.

🍀🍀🍀

Vườn Nhà Gốm | Một nơi có gốm

|Địa chỉ: 120 Gia Long, Lái Thiêu, Bình Dương

|Số điện thoại: 0274 246 1274 | 0961 715 988 (Zalo)

|Website: www.vuonnhagom.vn

|Tiktok: tiktok.com/@vuonnhagom

|Instagram: instagram.com/vuonnhagom.studio/

|𝐕𝐮̛𝐨̛̀𝐧 𝐜𝐨́ 𝐝𝐢̣𝐜𝐡 𝐯𝐮̣ 𝐠𝐢𝐚𝐨 𝐡𝐚̀𝐧𝐠 𝐭𝐨𝐚̀𝐧 𝐪𝐮𝐨̂́𝐜 𝐩𝐡𝐮̣𝐜 𝐯𝐮̣ 𝐧𝐡𝐮 𝐜𝐚̂̀𝐮 𝐤𝐡𝐚́𝐜𝐡 𝐡𝐚̀𝐧𝐠 𝐤𝐡𝐚̆́𝐩 𝐦𝐨̣𝐢 𝐦𝐢𝐞̂̀𝐧. 



← Bài trước Bài sau →