Cô Trần Thị Yến – Nghệ nhân vẽ họa tiết dân gian trên gốm với hơn 30 năm tuổi nghề

25.07.2025
Nghệ Nhân Xưởng Gốm Thủ Biên

Suốt hơn ba thập kỷ cặm cụi bên bàn xoay và từng chiếc cọ nhỏ, cô Yến không chỉ là người thợ vẽ mà còn là người lưu giữ hình ảnh dân gian Nam Bộ trên từng sản phẩm gốm Lái Thiêu.

Nhìn về những làng nghề xưa, họa tiết trên gốm thường là những gì quen thuộc trong đời sống hằng ngày: chim muông, hoa lá, con vật,... Gắn bó sâu đậm nhất trong lòng người có lẽ là hình ảnh con gà trống – một biểu tượng vừa mộc mạc, vừa đầy ý nghĩa.

Trong tiếng Hán, “gà trống” là “đại kê”, đọc gần giống “đại cát” – tượng trưng cho điềm lành, sự may mắn. Trong dân gian, gà còn đại diện cho người quân tử với đủ 5 đức: Văn – Võ – Nhân – Dũng – Tín. Và cũng chính vì thế, hình ảnh gà trống đã trở thành một dấu ấn đặc trưng trên dòng gốm Lái Thiêu.

Dưới tay cô Yến, một chiếc dĩa đơn sơ có thể chỉ cần vài nét cọ là hiện lên ngay hình chú gà trống thân quen. Những nét vẽ ấy mộc mạc, không cầu kỳ – nhưng lại chứa đựng cả một chặng đường sống cùng nghề, yêu nghề.

Giờ đây, khi cô đã ở tuổi về chiều, những nét vẽ cũng dần nhuốm màu thời gian. Câu hỏi khiến nhiều người trăn trở là: rồi mai này, khi bàn tay cô buông cọ, ai sẽ là người tiếp tục kể chuyện dân gian qua từng sản phẩm gốm thủ công?

Hay hình ảnh gà trống ấy rồi cũng sẽ chỉ còn trong ký ức, lặng lẽ rút lui cùng những nghệ nhân cuối cùng của một thời?